لوازم ایمنی چیست و چه کاربردی دارد؟
یکی از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین نکات در کار، استفاده از لوازم ایمنی متناسب با آن کار می‌باشد. استفاده از لوازم ایمنی و رعایت مقررات، باعث ایجاد محیطی سالم می‌شود به گونه‌ای که کارگران بتوانند بدون دغدغه و نگرانی به کار خود بپردازند. رعایت نکات و اصول ایمنی باعث می‌شود ترس از آینده نامعلوم به دلیل حوادث و سوانح در محیط کار، در جامعه صنعتی ما ریشه‌کن شود.
ساده‌ترین لوازم ایمنی مانند ابزارهای دستی، می‌تواند خطرآفرین باشند. اقدامات ایمنی مناسب، به شما این اجازه را می‌دهد تا مخاطرات را کنترل کرده و خطرات را به حداقل برسانید.
خسارات مالی یا جانی، عواقب و پیامدهای منفی تمامی حوادث صنعتی هستند که وقوع آن‌ها یا سبب آسیب دیدن دستگاه‌ها و تجهیزات مواد خام یا محیط کار می‌شود یا صدمات غیر قابل جبران جانی را به همراه دارند.
استفاده از لوازم ایمنی و رعایت مقررات، احتمال بروز خطرات را به شدت کاهش می‌دهد اما نباید فراموش کنیم که هیچگاه خطرات به طور کامل حذف نمی‌شوند و احتمال بروز حوادث همواره وجود دارد.
کاهش خطرات با لوازم ایمنی
کاهش احتمال بروز خطرات در سه مرحله انجام می‌شود:
- محل ایجاد
- مسیر انتقال
- محل دریافت
تغییر در طراحی تجهیزات و فرآیندها، جایگزین کردن مواد و شیوه‌های مصرف آن، حفاظ‌گذاری و ایزوله کردن تجهیزات و … از جمله فعالیت‌هایی هستند که در راستای جلوگیری از بروز خطرات در محیط کار می‌توان انجام داد.
همچنین استفاده از تجهیزات حفاظت فردی به عنوان آخرین گزینه کاهنده شدت اثرات حادثه همراه با لحاظ نمودن تدابیر حفاظتی مختلف اهمیت ویژه‌ای دارد.
دلایل ضرورت استفاده از لوازم ایمنی :
به دلیل آنکه گاهی کنترل بخش مهمی از عوامل زیان‌آور شغلی (مانند عوامل شیمیایی، فیزیكی، مكانیكی و بیولوژیكی) در منبع تولید یا مسیر انتقال امكان‌پذیر نیست، تنها راه حل باقی‌مانده تجهیز کردن پرسنل به وسایل حفاظت فردی استاندارد است.
خطرات شیمیایی، فیزیكی، بیولوژیكی و مكانیكی با خاصیت خورندگی، برندگی، سمیت، سرطان‌زایی، سوزانندگی و … در محیط‌های کاری سلامت شاغلین و گاهی سایر افراد مجاور محیط‌های شغلی را به شدت مورد تهدید قرار می‌دهد.
پس برای حفظ منبع انسانی و افزایش راندمان کاری، شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات ذکر شده از اهمیت زیادی برخوردار است.
وظایف گفته شده در فرهنگ ایمنی امروزه علاوه بر آنکه کاری انسانی و در جهت اهداف اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود، وظیفه‌ای قانونی نیز هست.
استفاده از لوازم ایمنی چه میزان می‌تواند ما را در برابر بروز خطرات حفظ کند؟
استفاده از وسایل حفاظت فردی معمولاً آخرین روش دفاعی در مقابل خطرات محیط‌های کار محسوب می‌شود.
در اکثر مقررات ایمنی، مانند مقررات کمیسیون اروپایی و اصول مدیریت نوین ایمنی، کنترل‌های فنی و مهندسی و همچنین کنترل‌های مدیریتی به عنوان اولین و بهترین‌ترین روش حفاظت از کارگران در برابر مواد و سایر خطرات توصیه می‌شوند.
مثلاً اولویت‌بندی کمیسیون ذکر شده در کنترل خطرات شیمیایی محیط‌های کاری شامل ترتیب زیر است:
- جایگزینی مواد و شرایط خطرناک با مواد و شرایط کم‌خطرتر
- راه‌حل‌های مهندسی از طریق کنترل در منبع
- به کارگیری تهویه موضعی
- استفاده از وسایل حفاظت فردی
کنترل خطرات محیط کار با استفاده از PPE1
مقررات اداره بهداشت و ایمنی آمریكا نیز استفاده از PPE1 را به عنوان آخرین راه کنترل خطرات دسته‌بندی کرده است.
به بیان این اداره، کاربرد PPE زمانی به عنوان یك راه‌حل جایگزین مطرح می‌شود که بنا به دلایل فنی و اقتصادی قابل قبول و قابل اجرا باشد و به کارگیری کنترل‌های مهندسی و مدیریتی عملی نباشند یا در صورتی که نتوان سطح مواجهه کارگران با عوامل زیان‌بار را در حد بی‌خطر یا قابل قبول کاهش داد.
انواع کنترل خطرات در فرآیند کار:
- کنترل مهندسی
- کنترل مدیریتی
- کنترل لوازم و تجهیزات ایمنی
1. کنترل مهندسی
برای کنترل مهندسی می‌توان موارد زیر را اجرا کرد:
- جایگزین کردن مواد کم‌خطر با مواد خطرناک
- تغییر در فرآیند کار
- محصور کردن مواد یا فرآیندهای پر خطر
- استفاده از سیستم تهویه هوای مناسب
- به کارگیری روش‌های کنترل از راه دور
2. کنترل مدیریتی
جهت اجرایی کردن کنترل مدیریتی می‌توان به موارد زیر توجه کرد:
- جابه‌جایی متناوب کارگرانی که در معرض مواجهه با خطرات هستند با سایر کارکنان
- تغییر نحوه انجام کار به طوری که مواجهه با خطرات به حداقل برسد
3. کنترل لوازم و تجهیزات ایمنی
این مورد به عنوان آخرین راه مقابله با خطرات کاری پیشنهاد می‌شود.
معمولاً در صورتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که یکی از شرایط زیر پیش آید:
- روش‌های مهندسی و مدیریتی نتوانند به طور مأثر شرایط مواجهه با مواد یا خطرات را ایجاد کنند.
- زمانی که شرایط تماس موقتی است
- مواردی که هزینه کنترل مهندسی و کنترل مدیریتی بسیار بالا باشد و نتوان آن را استفاده کرد
- در جایی که نیاز به یك خط دفاعی ثانویه نیز احساس شود
در محیط کارهای صنعتی با وجود داشتن ماشین آلات و ابزارهای فراوان، معمولاً کارگران در معرض خطرات گوناگون قرار می‌گیرند.
علاوه بر آن با پیشرفت فناوری و افزایش کاربرد ماشین آلات در تولید، احتمال بروز خطرات در این محیط‌ها افزایش می‌یابد.
ایمنی به عنوان حفاظت انسان از صدمات، پیشگیری از حوادث و افزایش کارایی بسیار ضروری است.
با استفاده از لوزام ایمنی استاندارد و مناسب و همچنین رعایت قوانین ایمنی احتمال برز خطرات را به حداقل برسانید.